Spotkaliście kiedyś dziecko, które mówi niepłynnie? Wśród maluchów, których mowa intensywnie się rozwija, zdarza się to dość często. Aż 5% dzieci w tym okresie będzie miało problem z mówieniem płynnie. Jest to niepłynność fizjologiczna, która wynika, mówiąc ogólnie, z tego, że niesprawna w pełni buzia i język nie nadąża jeszcze za pędzącymi myślami.
Wśród dzieci zaczynających mówić niepłynnie jest tyle samo dziewczynek, co chłopców, jednak zdecydowanie częściej jąkanie utrwala się u chłopców. Dysproporcje ze względu na płeć są tu bardzo wyraźne – w wieku dziecięcym 4:1 (chłopcy do dziewczynek), a w wieku dorosłym – aż 10:1.
Większość, bo aż 80% dzieci mówiących niepłynnie w okresie intensywnego rozwoju mowy, przestanie się jąkać i nie będą potrzebowały w tym szczególnej pomocy. Jednak 20% z nich będzie jąkać się dłużej, a nawet przez całe życie.
Na świecie jąka się aż 40 milionów osób, w Polsce około 400 tysięcy.
Geneza jąkania jest zawsze wieloczynnikowa
Nigdy nie jest tak, że jedna rzecz wywołuje jąkanie. Dopiero zestawienie kilku, czasami bardzo wielu czynników i umiejscowienie ich w czasie może spowodować pojawienie się lub utrwalenie jąkania.
Wśród czynników wpływających na pojawienie się i utrwalenie jąkania wymieniane są przede wszystkim czynniki genetyczne, na które nie mamy realnego wpływu i za które nie odpowiada otoczenie jąkającego się dziecka. Co więcej, czynniki te nie determinują jąkania w 100%, to znaczy, że w rodzinie jąkających się rodziców dzieci mogą, ale nie muszą się jąkać.
Wpływ na pojawienie się jąkania będzie miało też to, jak dotychczas rozwijała się mowa dziecka – czy rozwój mowy był przyspieszony, czy opóźniony. Obydwa te czynniki są czynnikami ryzyka dla pojawienia się jąkania u konkretnego dziecka. Znaczenie ma również sprawność aparatu mowy i występujące wady wymowy.
Istotne jest tu również zachowanie się otoczenia dziecka, reakcje na jego jąkanie, lęk i niepokój najbliższych osób w związku z niepłynnością, reakcje dzieci w przedszkolu, czy szkole.
Jąkanie się może dotknąć każdego, jednak szczególnie często osoby jąkające się są osobami wrażliwymi, ostrożnymi, czasami wycofanymi, mniej pewnymi siebie.
Jąkanie się zawsze ma złożoną genezę, a winy za nie nigdy nie ponoszą rodzice. Czasami, zupełnie nieświadomie, mogą pomóc lub nieco utrudnić dziecku radzenie sobie z niepłynnością, lecz każdy rodzic jest w stanie poznać sposoby, które będą wspierające dla jego dziecka, i skutecznie je stosować.
Osoba jąkająca się również potrafi być płynna
Możliwe, że znasz film „Jak zostać królem?”? Szczerze go polecam. Jest on źródłem bardzo rzetelnej wiedzy na temat jąkania. To właśnie z niego możemy dowiedzieć się, że osoba jąkająca się potrafi być zupełnie płynna, gdy śpiewa, lub gdy nie słyszy tego, co mówi. Wystarczy posłuchać, jak płynnie śpiewa jeden z braci Golec, który jest osobą jąkającą się.
Zdarza się, że osoby jąkające się są płynne mówiąc z innym akcentem lub czytając wiersze.
Wielu aktorów i piosenkarzy, nawet tych bardzo, bardzo sławnych, jąkało się w dzieciństwie. Zajęcia aktorskie lub muzyka były dla nich formą terapii. Okazało się, że niezwykle skutecznej!
Jąkasz się? Jesteś w bardzo dobrym towarzystwie! Poniżej załączam kilka filmów, które ukazują historię znanych, jąkających się osób.
Jąkanie się to nie tylko niepłynna mowa
Wiele osób jąkających się tworzy przeróżne strategie i sposoby na to, by się nie jąkać lub na to, by nie musieć mówić w sytuacjach najbardziej dla nich stresujących.
Mogą zamieniać słowa w zdaniach na takie, które wiedzą, że wypowiedzą płynnie. Przez to ostatecznie nigdy nie mówią tego, co naprawdę chcą. Mogą pokonywać wiele kilometrów, by spotkać się z kimś osobiście po to tylko, aby uniknąć rozmowy telefonicznej z tą osobą. Mogą unikać wyjść do nowych miejsc, załatwiania spraw w urzędach, by nie musieć rozmawiać z nieznajomymi.
Jąkanie się jest tylko wierzchołkiem góry lodowej – pod nim jest zwykle wiele problemów natury emocjonalnej – blokad i samoograniczeń, które hamują rozwój osoby jąkającej się. Często są to przekonania o braku kompetencji, dostatecznej pewności siebie, które mogą ostatecznie nawet zupełnie izolować taką osobę z kontaktów społecznych.
Można z dużą skutecznością pracować nad niepłynnością mowy!
Nigdy nie mamy gwarancji na to, że małe dziecko przestanie się jąkać. Możemy jednak zrobić wszystko, aby jego jąkanie występowało możliwie jak najrzadziej i aby przede wszystkim – nie uniemożliwiało tej osobie realizacji swoich pasji, pomysłów i marzeń.
Obecnie terapia jąkania nie skupia się jedynie na technikach przywracających płynność mówienia, ale traktuje człowieka kompleksowo, biorąc pod uwagę złożoną genezę trudności z płynnym mówieniem. Przede wszystkim skupiamy się tu na wzmocnieniu osoby jąkającej się i jej samoakceptacji, by pomimo jąkania się, które jest przecież tylko jedną z wielu cech tej osoby, rozwinęła w pełni skrzydła swoich możliwości.
W gabinecie PsychoLogo prowadzona jest diagnoza i terapia jąkania dzieci metodą Palin PCI czyli metodą oparta o interakcję Rodzic – Dziecko. Wzmacniamy rodziców w ich naturalnych kompetencjach by to oni, najbliższe dziecku osoby, mogli poprowadzić swoje własne dzieci. Elementy podejścia Palin PCI wykorzystujemy także w pracy z dziećmi starszymi i młodzieżą.
Jeśli Twoje dziecko jąka się – nie czekaj. Zgłoś się do logopedy, który pomoże Wam stawić czoła temu wyzwaniu. Zapraszam do kontaktu – wspólnie ustalimy szczegóły spotkania.
Sprawdź naszą ofertę TUTAJ.
